Ochrona i prawa kobiet w ciąży w miejscu pracy

Kobieta w ciąży podlega szczególnej ochronie wynikającej z przepisów Kodeksu pracy. Regulacje te mają na celu zapewnienie jej bezpiecznych warunków pracy, ochronę przed zwolnieniem oraz umożliwienie godzenia życia zawodowego z okresem ciąży i przygotowaniem do macierzyństwa. Pracodawca ma obowiązek respektować te przepisy i dostosować warunki pracy do potrzeb przyszłej matki. Poniżej przedstawiamy najważniejsze aspekty praw kobiet w ciąży w miejscu pracy.

KATALOG PRAW I UPRAWNIEŃ PRZYSŁUGUJĄCYCH KOBIETOM W CIĄŻY

Ochrona przed zwolnieniem

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z kobietą w ciąży, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

Ochrona zdrowia

Pracodawca ma obowiązek zapewnić kobiecie w ciąży bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Nie może zatrudniać jej przy pracach uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia.

Urlop macierzyński

Po urodzeniu dziecka kobieta ma prawo do urlopu macierzyńskiego, który wynosi minimum 20 tygodni (długość zależy od liczby urodzonych dzieci). Pracownica może także skorzystać z urlopu rodzicielskiego, którego długość wynosi obecnie 41 tygodni w przypadku jednego dziecka (wymiar przysługujący obojgu rodzicom łącznie).

Przerwy na karmienie

Kobieta karmiąca piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy.

Zwolnienia lekarskie

W przypadku złego samopoczucia lub konieczności wykonania badań lekarskich kobieta w ciąży ma prawo do zwolnienia lekarskiego.

Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej

Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej.

Zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy

Pracownicy w ciąży nie wolno bez jej zgody delegować poza stałe miejsce pracy.

Zakaz zatrudniania w systemie przerywanego czasu pracy

Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy.

Uprawnienia do wynagrodzenia za czas nie wykonywania pracy

W przypadku gdy pracodawca przenosi pracownicę do innej pracy, której wynagrodzenie jest niższe, pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy.

Konsekwencje dla pracodawcy za naruszenie praw kobiet w ciąży

Pracodawaca ma obowiązek zapewnienia przestrzegania wszystkich praw przysługujących kobietom w ciąży. Nieprzestrzeganie tych praw może skutkować konsekwencjami prawnymi i finansowymi:

Grzywna od 1 000 zł do 30 000 zł – za naruszenie przepisów Kodeksu pracy (art. 281 Kodeksu pracy).
Sprawa w sądzie pracy – pracownica może dochodzić swoich praw, np. domagać się odszkodowania lub przywrócenia do pracy.
Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy – w przypadku zgłoszenia naruszenia, PIP może przeprowadzić kontrolę i nałożyć sankcje na pracodawcę.
Odpowiedzialność karna – w skrajnych przypadkach, gdy naruszenie naraża zdrowie kobiety lub dziecka, sprawa może trafić do organów ścigania.

Chcesz dowiedzieć się więcej o przepisach prawa pracy? Zachęcamy do udziału w naszych szkoleniach BHP online, które kompleksowo omawiają prawa pracowników i obowiązki pracodawców.